Na jučerašnji dan, pre 149 godina, 12. oktobra 1873. godne u Čačku je rođena naša slavna zemljakinja, akademska slikarka, humanista, društvena radnica i ratna bolničarka, Nadežda Petrović. Rođena je u familiji Petrović, od oca Dimitrija i majke Mileve, devojačko Zorić. Bila je prva od devetoro dece. Njen brat Rastko Petrović bio je jedan od poznatih srpskih pesnika. Godine 1884. porodica Petrović preselila se iz Čačka u Beograd. Višu žensku školu Nadežda je završila u Beogradu 1891. godine, a naredne, 1892. godine položila je ispit za nastavnicu crtanja u srednjim školama. Nastavila je učenje kod slikarstva kod Đorđa Krstića, da bi 1896. godine upisala slikarsku i crtačku školu Kirila Kutlika. Godine 1898. Nadežda Petrović nastavlja svoje školovanje slikarstva u Nemačkoj, u Minhenu, u ateljeu Slovenca Antona Ažbea. U Minhenu je nameravala da ostane jednu, a ostala je četiri godine. Boravak u Minhenu naterao je Nadeždu Petrović da za jednu godinu nauči da govori tri strana jezika — nemački, ruski i francuski. Prvi školski raspust provela je u Beogradu i 25. avgusta 1900. godine. Tada je otvorila prvu samostalnu izložbu u sali Velike škole.

U sali “Kolarca”, 15. avgusta 1903. godine, održan je do tada jedan od najvećih ženskih mitinga u srpstvu tog doba, na kojem je prisustvovalo više hiljada žena. Na tom skupu Nadežda se obratila i govorila preko 90 minuta. Tada je osnovano “Kolo srpskih sestara”, humana i patriotska organizacija, a Nadežda Petrović je postala njen sekretar. Od 1904. godine Nadežda Petrović angažovana u domovini oko Prve jugoslovenske umetničke izložbe, osnivanja Lade i Prve jugoslovenske umetničke kolonije (Sićevo, Pirot 1905. god.). Do 1912. godine izlagala je na mnogobrojnim izložbama: izložba Lade, izložba Jugoslovenske kolonije 1907. godine, izložba Srpskog umetničkog udruženja 1908. godine, druga samostalna izložba u LJubljani 1910. godine. Iste godine izlagala je u Parizu na “Jesenjem salonu” i u Zagrebu u okviru grupe Medulić, a sledeće godine na međunarodnoj izložbi u srpskom paviljonu u Rimu i izložbi u salonu Internacionalne unije i “Jesenjem salonu” u Parizu. Savremeni istoričari umetnosti umetnički rad Nadežde Petrović dele na četiri perioda: Minhenski period (1898—1903), Srpski period (1903—1910), Pariski period (1910−1912) i Ratni period (1912−1915).

U Prvom i Drugom balkanskom ratu Nadežda Petrović je bila dobrovoljna bolničarka na frontu. Čak i tada, za vreme odmora, nastajale su njene poznate slike. Jedna od njih je Vezirov most, na kojoj je zapisala “…kao jedina bolničarka, negovala 80 tifusnih bolesnika…”. Za vreme Prvog svetskog rata Nadežda Petrović je bila dobrovoljna bolničarka Dunavske divizije, sa kojom učestvuje u borbi na Mačkovom kamenu. Bila je svedok herojske borbe srpske vojske o čemu je ostavila brojne zapise. Posle pobede srpske vojske u Cerskoj i Kolubarskoj bici u zatišju 1915. godine Nadežda odlazi za Skoplje gde se sklonila njena porodica. Iako je mogla da bira, da ide na konferereciju u Rim, u jednu beogradsku bolnicu na rad ili u bolnicu jedne strane misije u Nišu, ova odvažna žena izabrala je svoju bolnicu u Valjevu. Tada je Valjevo bilo “…velika kužnica, u kojoj se jedva zna ko je živ, ko je mrtav…”. Posle Suvoborske bitke Valjevo je pogodila teška epidemija pegavog tifusa. Bolest je odnosila vojnike, lekare, bolničare i civile. Krajem marta 1915. godine zaraza je zahvatila i Nadeždu Petrović koja je radila kao bolničarka Infektivne vojne bolnice. Posle bolovanja od sedam dana Nadežda je preminula od tifusa 3. aprila 1915. godine. Iza Nadežde Petrović ostalo je više od 200 njenih dela, od kojih neka zauzimaju najistaknutije mesto u modernoj srpskoj umetnosti. U čast Nadežde Petrović, u Čačku od 1960. godine svake druge godine održava se likovna smotra pod nazivom “Memorijal Nadežde Petrović”. Čačanska umetnička galerija nosi njeno ime, a takođe njeno ime sa ponosom nosi i Udruženje poslovnih žena iz Čačka.

Udruženje Čačana u Beogradu ponosno čuva sećanje na našu slavnu zemljakinju, poznatu slikarku i velikog rodoljuba, Nadeždu Petrović. Njen primer treba da pokaže nama i budućim generacijama kako se treba boriti za iskazivanje svog talenta, a u isto vreme voleti svoju otadžbinu i biti spreman da se žrtvuješ za nju.

Riznica srpska – O Nadeždi Petrović
Vikipedija – O Nadeždi Petrović

S poštovanjem,
UDRUŽENJE ČAČANA U BEOGRADU